Εσωτερική αρχιτεκτονική
Συχνά οι φωτογράφοι δεν βλέπουν. Κοιτούν μα δεν βλέπουν. Αναπόφευκτα, σπάνια συναντάς εικόνες που κατορθώνουν να περιλάβουν όσα η "πραγματικότητα" επικαλείται πως περιέχει.
Από την άλλη, περιπτώσεις σαν της εικαστικού φωτογράφου Κανέλλας Τραγουστή ξαφνιάζουν με την ευθύτητα του αιτήματός τους. Η απεικόνιση της ανθρώπινης επιφάνειας σε μια δεδομένη στιγμή όχι μόνο δεν αποτελέι επιδίωξη, αλλά αντίθετα υπονομεύεται συνειδητά. Δεν υπάρχουν εδώ τεχνάσματα ή στιλιστικά ευρήματα παραγωγής προσωπείων.
Το "μαγικό" εκκινεί από το πραγματικό, το "περιττό" συνορεύει με το αναγκαίο. Ό,τι εικονίζεται υπήρξε πριν τη στιγμή της συλλογής του, πιθανότατα θα συνεχίσει να υπάρχει ανεξάρτητα της καταγραφής του.
Τίποτα φλύαρο, τίποτα εξεζητημένο ή βολικά υπερβολικό. Μόνο κάτι βαθιά αληθινό σαν τη σιωπή, τη σιωπή των φωτογραφιών της Τραγουστή μπορεί να αποδώσει το απτό της ανθρώπινης ύπαρξης.
Θα ΄λεγε κανείς πως διακρίνεται μια αυστηρά προσωπική θέαση του κόσμου. Μια απόπειρα εκμαίευσης του αθέατου, μια λιτή σχεδόν δωρική απεικόνιση της ανθρώπινης εσωτερικής αρχιτεκτονικής.
Οι εικονιζόμενοι παύοντας να κοιτούν, απαλλάσσονται από την έγνοια της εστίασης. Ελεύθεροι να διευρύνουν τον ορίζοντά τους, μοιάζουν συχνά να αψηφούν το παρόν, δύναται να αποσπαστούν απ΄ αυτό, παλινδρομούν, οδηγούνται ή καταφεύγουν ίσως στο παρελθόν, κάποιοι απ΄ αυτούς υπερβαίνουν το βιωμένο, δοκιμάζονται στο επερχόμενο.
Το πρόσωπο έχοντας "διαρρήξει" την παγιωμένη εικόνα του, επίκεντρο της οποίας αποτελεί το βλέμμα, εκπέμπει παρά δέχεται, μεταμορφώνεται από στιγμιαίο κέλυφος σε μόνιμο περίβλημα, εξωτερική μεμβράνη κατάμεστου δοχείου που αδυνατεί να συγκρατήσει το περιεχόμενό του.
Οι άνθρωποι της Τραγουστή, φαινομενικά μόνο εύθραστοι, παθητικοί, σχεδόν αβοήθητοι, μοιάζουν με κολυμβητές που αφήνονται να βυθιστούν ως τον πυθμένα προκειμένου να εξασφαλίσουν την απαραίτητη ώθηση που θα τους εκτινάξει πάνω από την επιφάνεια.
Και εκεί, κοιτώντας τους καθώς ανέρχονατι ορμητικοί, είναι αδύνατο να μην υποψιαστείς το φορτίο τους, να μην αναρωτηθείς για τις συνθήκες, το χρόνο, τον τρόπο απόκτησής του. Παρατηρώντας τους, μοιάζει απίθανο να αποφύγεις ερμηνείες, συγκρίσεις, εικασίες για τις δικές σου αντιδράσεις σε μια παρόμοια εμπειρία.
Είναι θέμα εμπιστοσύνης, είναι η τέχνη του να κοιτάς και να βλέπεις πραγματικά.
Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, Περιοδικό "Highlights", Αθήνα 2004
Das innere Wesen
Oft sehen Fotografen nicht. Sie schauen, aber sie sehen nicht. Und so finden sich unweigerlich selten Bilder, die das enthalten, was zu beinhalten von der „Wirklichkeit“ erwartet wird.
Andererseits überraschen immer wieder bildnerisch arbeitende Fotografen wie Kanella Tragousti mit der Aufrichtigkeit ihres Anliegens. Dabei wird die Abbildung des menschlichen Äußeren in einem bestimmten Augenblick nicht nur nicht angestrebt, sondern sie wird sogar bewusst hintertrieben. Hier werden keine Tricks oder Stilrafinessen zur Maskenproduktion verwendet.
„Magie“ wird durch Reales ausgelöst, „Unnötiges“ grenzt an Notwendiges. Das Abgebildete bestand schon vor dem Augenblick seiner Auserwählung und wird höchstwahrscheinlich auch unabhängig von seiner Aufzeichnung weiterhin bestehen bleiben.
Nichts Geschwätziges, Aufgesetztes oder leichtfertig Übertriebenes. Einzig zutiefst Wahres wie die Stille, die Stille in den Bildern von Tragousti, kann das Greifbare und Begreifbare des menschlichen Daseins vermitteln.
Getrost lässt sich sagen, hier offenbart sich eine strikt persönliche Weltsicht. Ein Versuch, das Unsichtbare zum Vorschein zu bringen durch fast schon dorisch anmutende Abbildungen des inneren Wesens der Menschen.
Die Bildgewordenen hören auf zu schauen und sind so der Sorge um ihre Scharfstellung enthoben. In der Freiheit, ihr Blickfeld zu erweitern, scheinen sie die Gegenwart oft kaum zu beachten, lösen sich möglicherweise davon, schwanken vor und zurück, treiben oder fliehen vielleicht der Vergangenheit entgegen und einige von ihnen überwinden ihre Erlebnisse, stellen sich dem Künftigen.
Das Gesicht, das sein Wesen als Bild „durchbrochen“ hat, dessen Mitte der Blick bildet, strahlt aus statt zu empfangen, verwandelt sich von augenblicklicher Schale in dauerhaftes Kleid, äußerliche Trennhaut eines überfüllten Behälters, der seinen Inhalt nicht mehr zurückzuhalten vermag.
Die Menschen bei Tragousti, die nur scheinbar zerbrechlich sind, passiv, beinahe hilflos, gleichen Schwimmern, die sich auf den Meeresgrund sinken lassen, um sich den erforderlichen Auftrieb zu verschaffen, der sie bis über die Oberfläche hochschießt.
Und während man ihnen bei ihrem stürmischen Emporschnellen zuschaut, ist es unmöglich, nicht ihre Bürde zu erahnen und die Bedingungen, Zeit und Weise, in denen sie ihnen auferlegt wurde, zu ergründen. Während man sie beobachtet, scheint es undenkbar, Deutungen, Vergleiche und Mutmaßungen über das eigene Verhalten bei einer ähnlichen Erfahrung zu vermeiden.
Das ist eine Sache des Vertrauens, das ist die Kunst, wirklich zu schauen und zu sehen.